فهرست مطالب
خونرسانی پوست
پوست بزرگ‌ترین عضو بدن است و حدود ۸٪ از کل وزن بدن را تشکیل می‌دهد و سطحی تقریباً برابر با ۲ متر مربع دارد. از نظر عروقی، پوست توسط یک شبکه غنی و کاملاً به هم پیوسته تأمین می‌شود که به‌صورت لایه‌هایی با ویژگی‌های آناتومیک و عملکردهای فیزیولوژیک متمایز سازماندهی شده است. گردش خون پوست، مواد مغذی و اکسیژن را به پوست می‌رساند و متابولیت‌های زائد را از آن دفع می‌کند. همچنین این شبکه عروقی در تنظیم دمای بدن، که یکی از وظایف اصلی پوست است، نقش مهمی دارد. بنابراین بروز اختلال در این شبکه عروقی گسترده به سبب بیماری های زمینه ای، آسیب یا تغییرات محیطی می تواند سبب پیدایش طیف وسیعی از تظاهرات پوستی شود.
پوست توسط شاخه‌های پوستی که از رگ‌های بزرگ‌تر زیرین منشأ می‌گیرند، خونرسانی می‌شود. پس از عبور از فاسیای عمیق، رگ‌های پوستی شروع به شاخه‌شاخه شدن می‌کنند تا پنج شبکه عروقی به هم پیوسته را تشکیل دهند که در نهایت مسئول خونرسانی به کل پوست هستند. این شبکه‌ها در ارتباط نزدیک با لایه‌های مختلف پوست قرار دارند. سه مورد از این شبکه‌ها در داخل پوست قرار دارند و ساختارهای وابسته به آن را تغذیه می‌کنند، در حالی که دو مورد دیگر در بافت زیرجلدی و فاسیای عمیق‌تر قرار دارند.
عملکردهای گوناگون شبکه عروقی پوست
رگ‌های خونی در پوست چندین عملکرد مهم دارند:
- تغذیه: آن‌ها اکسیژن و مواد مغذی را به هر سه لایه پوست (اپیدرم، درمیس و بافت زیرجلدی) می‌رسانند. رگ‌های خونی کوچک در بالای درمیس به‌ویژه برای تغذیه لایه بیرونی پوست مهم هستند.
تنظیم دما: رگ‌های خونی به کنترل دمای بدن کمک می‌کنند:
– شرایط سرد: در هوای سرد، جریان خون به سطح پوست کاهش می‌یابد تا از دست دادن گرما را کاهش دهد. رگ‌های خونی باریک می‌شوند (که به آن تنگی عروق می‌گویند)، که به حفظ گرمای بدن کمک می‌کند.
– شرایط گرم: در هوای گرم، جریان خون به سطح پوست افزایش می‌یابد تا گرمای اضافی را آزاد کند. رگ‌های خونی باز می‌شوند (که به آن گشاد شدن عروق می‌گویند)، که اجازه می‌دهد خون بیشتری نزدیک به سطح پوست جریان یابد و به خنک کردن بدن کمک کند.
- نقش دفاعی: رگ‌های لنفاوی به محافظت از پوست کمک می‌کنند و سلول‌های ایمنی را حمل و مواد مضر را حذف می‌کنند.
- بهبود زخم: زمانی که پوست آسیب می‌بیند، جریان خون به منطقه افزایش می‌یابد و سلول‌های ایمنی، مواد مغذی و سایر موادی را که برای ترمیم و بهبود پوست نیاز است، به محل آسیب می‌رساند.
تظاهرات پوستی شایع در بیماری های عروقی
اختلال در عروق پوستی می‌تواند تأثیرات متعددی بر ظاهر و عملکرد پوست داشته باشد. جریان خون مناسب برای حفظ یکپارچگی، تغذیه، و ترمیم پوست ضروری است. زمانی که این جریان خون مختل شود، ممکن است پوست تغییراتی را در رنگ، بافت، و توانایی خود در بهبود تجربه کند.
در ذیل، به برخی از تظاهرات پوستی مهم و شایع ناشی از اختلال در عروق پوستی اشاره می‌شود:
- رنگ‌پریدگی یا سیانوز: کاهش جریان خون به پوست می‌تواند منجر به رنگ‌پریدگی شود، که ممکن است نشانه‌ای از شرایطی مانند شوک یا نارسایی قلبی باشد. کاهش اکسیژن‌رسانی به پوست نیز می‌تواند باعث سیانوز شود، که با تغییر رنگ پوست به آبی یا خاکستری مشخص می‌شود.
- خشکی و پوسته‌ریزی: پوست برای حفظ رطوبت خود به تغذیه مناسب نیاز دارد. اختلال در گردش خون می‌تواند منجر به کاهش تولید چربی‌های طبیعی پوست شود و باعث خشکی و پوسته‌ریزی شود.
- زخم‌های مزمن و دیرترمیم: خونرسانی ناکافی به پوست می‌تواند باعث ایجاد زخم‌هایی شود که به‌خوبی ترمیم نمی‌شوند. این وضعیت در افراد مبتلا به دیابت و بیماری‌های عروقی شایع است. زخم‌های مزمن مانند زخم‌های وریدی و زخم‌های فشاری ممکن است در نواحی با جریان خون کم ایجاد شوند و به دلیل عدم توانایی بدن در ارائه مواد مغذی و اکسیژن کافی برای ترمیم، به کندی بهبود یابند.
- تغییرات در بافت پوست: اختلال در عروق می‌تواند منجر به تغییراتی در بافت پوست شود. پوست ممکن است نازک، شکننده، یا براق به نظر برسد. در مواردی مانند اسکلرودرما، گردش خون مختل شده می‌تواند باعث ضخیم‌شدن و سفتی پوست شود.
- کاهش دما و حساسیت: جریان خون به پوست نقش مهمی در تنظیم دمای بدن دارد. کاهش جریان خون می‌تواند منجر به سردی پوست در نواحی خاص شود. علاوه بر این، اختلال در عروق می‌تواند منجر به کاهش حساسیت پوست نسبت به گرما، سرما، و درد شود.
- افزایش خطر عفونت: خونرسانی ناکافی می‌تواند باعث کاهش پاسخ ایمنی در پوست شود، که این امر خطر عفونت‌های پوستی را افزایش می‌دهد. سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با عفونت‌ها به گردش خون مناسب نیاز دارد تا سلول‌های ایمنی و مواد مغذی را به محل عفونت برساند.
- تلانژکتازی‌ها و وریدهای واریسی: اختلال در جریان خون می‌تواند منجر به گشادشدگی عروق خونی کوچک در پوست (تلانژکتازی‌ها) یا وریدهای واریسی شود، که اغلب به‌صورت رگ‌های متورم و آبی‌رنگ زیر سطح پوست ظاهر می‌شوند. این وضعیت‌ها ممکن است ناشی از افزایش فشار وریدی یا ضعف دیواره عروقی باشند.
عوامل خطر بروز تظاهرات پوستی
اختلال در عروق پوستی می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات زمینه‌ای مانند بیماری‌های قلبی-عروقی، دیابت، یا اختلالات خودایمنی باشد.
در بسیاری از موارد به علت رسوب بافت چربی درون عروق (آترواسکلروز)، جریان خون به ناحیه مربوطه کاهش می یابد و باعث ایجاد تظاهرات پوستی می شود.
در موارد دیگر می توان از وجود لخته خون، عفونت، التهاب عروقی، انقباض عروقی مانند پدیده رینود به علت سرما و یا استرس و همچنین وجود بیماری زمینه ای مثل دیابت، به عنوان علل بروز تظاهرات پوستی نام برد.
عوامل خطری همچون سن بالا، سیگار، سابقه خانوادگی، چاقی، بی تحرکی، فشار خون و چربی خون بالا زمینه را برای ایجاد شرایط بیماری زا فراهم می کند.
لینک های مرتبط
خبر: برگزاری کارگاه «مقدمه‌ای بر پژوهش پزشکی»
برگزاری کارگاه «مقدمه‌ای بر پژوهش پزشکی» در تاریخ جمعه دوم آبان ماه ۱۴۰۴، نخستین جلسه از کارگاه آموزشی «مقدمه‌ای بر پژوهش پزشکی» با تدریس دکتر حسین حسینی (پژوهشگر و مدرس دوره‌های مقاله‌نویسی و روش تحقیق) و به میزبانی دکتر مقداد قاسمی گرجی (فوق تخصص جراحی عروق و اندوواسکولار، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز)
کارگاه آنلاین آموزش مقاله نویسی و پژوهش پزشکی برای دانشجویان پزشکی
کارگاه آنلاین آموزش مقاله نویسی و پژوهش پزشکی برای دانشجویان پزشکی اگر همیشه دوست داشتی وارد دنیای پژوهش پزشکی بشی ولی نمی‌دونستی از کجا شروع کنی، این کارگاه مخصوص توئه! موضوعات کارگاه: اهمیت پژوهش در پزشکی مراحل انجام تحقیق از شروع تا پایان آشنایی با ساختار انواع مقالات معرفی پایگاه‌های داده علمی و روش استفاده از آن‌ها
ترومبوز ورید عمقی (Deep Vein Thrombosis – DVT)
مقدمه دستگاه گردش خون انسان شامل شبکه‌ای پیچیده از سرخرگ‌ها، سیاهرگ‌ها و مویرگ‌هاست که وظیفهٔ حیاتی انتقال اکسیژن، مواد مغذی و دفع مواد زاید را بر عهده دارد. هرگونه اختلال در این چرخهٔ پویا می‌تواند پیامدهای قابل‌توجهی بر سلامت عمومی بگذارد. یکی از مهم‌ترین این اختلالات، تشکیل لخته در وریدهای عمقی اندام‌ها، به‌ویژه اندام تحتانی
بیماری نارسایی وریدی مزمن عروق ( واریس)
مقدمه — چرا همانژیوم مهم است؟ واریس یا وریدهای واریسی (Varicose Veins) شایع‌ترین و شناخته‌شده‌ترین بیماری عروقی در میان عموم مردم است. این بیماری، که اغلب به صورت برجسته شدن و پیچ‌خوردگی رگ‌های سطحی پا ظاهر می‌شود، نه‌تنها از نظر زیبایی بلکه از جنبه عملکردی نیز اهمیت دارد. واریس ممکن است باعث احساس سنگینی، درد،
همانژیوم (Hemangioma)
مقدمه — چرا همانژیوم مهم است؟ همانژیوم‌ها شایع‌ترین تومورهای عروقی دوران کودکی بوده و از منظر بالینی مجموعه‌ای از چالش‌ها را پیش‌روی پزشکان قرار می‌دهند: در بیشتر موارد همانژیوم‌ها ضایعات خوش‌خیمی هستند که با گذر زمان خودبه‌خود پسرفت می‌کنند، اما در درصد قابل توجهی از بیماران محل، اندازه یا رفتار تهاجمی ضایعه می‌تواند به اختلال
جلسات هفتگی گفتگوی دستیاران/ نشست معاون آموزش تخصصی دانشکده پزشکی با معاون آموزشی گروه نورولوژی و دستیاران آن گروه
نشست معاون آموزش تخصصی دکتر «مقداد قاسمی گرجی»، با دکتر «استوان» معاون آموزشی گروه نورولوژی و دستیاران این گروه، در تاریخ سوم مهر ماه از ساعت ۸ صبح تا ۱۰ صبح در سالن کنفرانس دفتر ریاست دانشکده برگزار شد. به گزارش روابط عمومی دانشکده پزشکی، دکتر «مقداد قاسمی گرجی» با بیان این خبر افزود: هدف
