همه چیز درباره کاتتر های ورید مرکزی (CVCs)

آمادگی عمومی:

کاتترهای مرکزی زیرپوستی غیر تونلی معمولاً می توانند در خارج از اتاق عمل و بر بالین بیمار کارگذاری شوند، در حالی که کاتترهای تونلی، کاتترها با پورت های زیرپوستی(زیرجلدی) (به عنوان مثال، دستگاه های وریدی مرکزی کاملا قابل کاشت) و سایر دستگاه ها به طور کلی در محیط مداخله ای یا اتاق عمل با استفاده از هدایت فلوروسکوپی (نوعی تصویربرداری متحرک و مداوم با اشعه X) کارگذاری می شوند.

درصورتی که شما نیاز به انجام کاری خاص برای اماده سازی داشته باشید، پزشک یا پرستار به شما خواهد گفت. قبل ازعمل، پزشک شما را معاینه خواهد کرد. همچنین ممکن است پزشک آزمایشاتی را برای شما درخواست کند.

پزشک شما همچنین از شما در مورد “سابقه سلامتی” شما سوال خواهد کرد  که شامل پرسیدن سوالات از شما در مورد هر گونه مشکلات سلامتی است که در گذشته داشته اید و یا در حال حاضر دارید، جراحی های گذشته، لاین های مرکزی که در گذشته کارگذاری کرده اید و هر دارویی که مصرف می کنید. به پزشک خود درباره موارد زیر توضیح دهید:

• هرگونه لاین مرکزی که در گذشته داشته اید. مهم نیست که چه مدت پیش آنها را داشته اید یا در کجا قرار داشته اند.
• هر دارویی که مصرف می کنید. این شامل هر داروی نسخه ای یا داروهای “بدون نسخه” است که استفاده می کنید، افزون بر هرمکمل گیاهی که مصرف می کنید. این کار کمک می کند تا لیستی از هر دارویی را که مصرف می کنید بنویسید یا کیسه داروهای خود را با خود بیاورید.
• هر گونه آلرژی که دارید
• هر گونه مشکلات خونریزی که دارید. داروهای خاص، از جمله برخی از گیاهان و مکمل ها، می توانند خطر خونریزی را افزایش دهند. برخی از بیماری ها نیز این خطر را افزایش می دهند.

همچنین اطلاعاتی درباره موارد زیر کسب خواهید کرد:

• خوردن و نوشیدن قبل از عمل: در برخی موارد، ممکن است قبل از عمل نیاز داشته باشید تا ناشتا باشید، به این معنی است که برای مدت زمان طولانی چیزی نخورید یا ننوشید. در موارد دیگر، ممکن است تا مدت زمان کوتاهی قبل از عمل مجاز به مصرف مایعات باشید. این که آیا شما نیاز به ناشتا بودن دارید و برای چه مدت باید ناشتا باشدی، بستگی به پروسیجری(اقدام درمانی یا جراحی) که انجام می دهید .
• کاهش خطر ابتلا به عفونت: در برخی موارد، ممکن است قبل ازعمل نیاز به کوتاه کردن موهای بدن خود داشته باشید. شما همچنین ممکن است نیاز داشته باشید ناحیه تحت عمل جراحی را با یک صابون مخصوص بشویید.
• هنگام رفتن به خانه به چه کمکی نیاز دارید؟ به عنوان مثال، ممکن است لازم باشد شخص دیگری شما را به خانه بیاورد یا برای مدتی تا زمانی که بهبود پیدا کنید، همراه شما بماند.

دستگاه ها و موقعیت تحت عمل جراحی:

مناسب ترین محل و روش برای کانولاسیون وریدی مرکزی(وارد کردن لوله انعطاف پذیر به داخل ورید مرکزی) باید بر اساس وضعیت بالینی بیمار، شخصی سازی شود. مهارت اپراتور، در دسترس بودن سونوگرافی و آناتومی ورید قبل از کانولاسیون و ارزیابی کفایت ، آناتومی بیمار (به عنوان مثال، نشانه های آناتومیک قابل تشخیص، تحمل بیمار برای موقعیت ایجاد دسترسی، انسداد وریدی شناخته شده، وجود ادم لنفاوی)، خطرات مرتبط با کارگذاری کاتتر (به عنوان مثال، کوآگولوپاتی( بیماری انعقادی)، بیماری ریوی) و نیازهای دسترسی (به عنوان مثال، نیازهای بیمار و مدت زمان استفاده از کاتتر) ملاحظات مهم درشخصی سازی محل و روش کارگذاری کاتتر هستند. محل آناتومیک انتخاب شده برای قرار دادن کاتتر ورید مرکزی نیز بر خطر و نوع عوارض، از جمله عفونت مرتبط با کاتتر تاثیر می گذارد.

اخذ رضایت، پایش(مانیتورینگ) و بیهوشی:

دسترسی ورید مرکزی یک روش تهاجمی است و رضایت آگاهانه باید از بیمار اخذ شود، مگر اینکه رضایت ضمنی یا نیاز اورژانسی به کاتتر ورید مرکزی تشخیص داده شود.

 شرایط همه بیماران باید در طول پروسیجرهای ایجاد دسترسی ورید مرکزی، از جمله ریتم مداوم قلبی و پالس اکسیمتری(سنجش سطح اکسیژن خون) پایش شوند.

دستگاه های ورید مرکزی معمولاً با استفاده از بیهوشی موضعی کارگذاری می شوند. با این حال، بیماران در معرض خطر نارسایی تنفسی در موقعیت خوابیده یا موقعیت Trendelenburg ( مانند بیماری انسدادی ریه، بیمار مبتلا به چاقی)، که پرشدن خون وریدی (ژوگولار، ساب کلاوین) را تسهیل می کند، ممکن است نیاز به بیهوشی با یک راه هوایی کنترل شده برای قرار دادن یک کاتتر یا دستگاه ورید مرکزی داشته باشند.

بیماران مبتلا به کواگولوپاتی(بیماری انعقادی) و یا ترومبوسیتوپنی(کاهش تعداد پلاکت):

 خطر خونریزی با دسترسی ورید مرکزی در بیماران مبتلا به کواگولوپاتی متوسط تا شدید و یا ترومبوسیتوپنی افزایش می یابد، اگرچه خونریزی شدید، غیر معمول است.

افرادی که در معرض خطر خونریزی قرار دارند و دسترسی ورید مرکزی دریافت می کنند، باید از نزدیک تحت پایش و مدیریت در محیطی که توانایی پاسخ سریع با انجام مداخلات مناسب در صورت خونریزی را داشته باشد، قرار گیرند.

خطر خونریزی در افراد  با تعداد پلاکت کمتر از ۵۰ هزار عدد در هر میکرولیتر افزایش می یابد، اما در میان این افراد، ارتباط بین تعداد پلاکت ها و خطر خونریزی نامشخص است.

به طور کلی، خطر کلی خونریزی بیمار باید ارزیابی شود، از جمله تعداد پلاکت ها، علت ترومبوسیتوپنی و سایر بیماری های همراه. احتمال بیشتری وجود دارد ما که پلاکت را قبل از دسترسی ورید مرکزی تزریق کنیم، در صورتی تعداد پلاکت ها ۲۰ هزار تا ۳۰ هزار عدد در هر میکرولیتر باشد، به ویژه اگر بیماری های همراهی نیز وجود داشته باشند، مانند ناهنجاری های انعقادی همراه، تب و بیماری کلیوی یا کبدی که خطر خونریزی را افزایش می دهند.

داروهای ضد انعقاد:

عوامل بازگرداننده سیستم انعقادی به وضعیت طبیعی (داروهای ضد انعقادی) باید در صورت لزوم استفاده شوند

اختلالات خونریزی دهنده:

 به طور کلی، یک عامل لخته کننده اختصاصی یا سایر عوامل هموستاتیک استفاده می شوند.

تکنیک آسپتیک (ضدعفونی سازی):

برای کاهش عوارض عفونی، روش های دسترسی ورید مرکزی، از جمله روش های اورژانسی، باید در مکانی انجام شوند که اجازه استفاده از تکنیک آسپتیک را می دهند.

اقدامات احتیاطی محافظتی:

این اقدامات شامل پرده(پوشش) های استریل(sterile drapes) به اندازه کافی بزرگ برای پوشش کامل بیمار، پوشش استریل برای پروب سونوگرافی، شستشوی دست با ضدعفونی کننده های جراحی، لباس آستین بلند استریل، ماسک جراحی، دستکش و پوشش سر می باشند.

ضد عفونی کننده های پوست:

استفاده قبل از کارگذاری کاتتر ورید مرکزی با محلول ضد عفونی کننده برای ضدعفونی پوست در محل قرار دادن کاتتر، کلونیزاسیون کاتتر(تجمع باکتری ها در محل کاتتر) را کاهش می دهد و هدف آن کاهش خطر بروز عفونت است. محلول های مبتنی بر کلرهگزیدین گلوکونات (CHG) (>0.5٪ اماده سازی کلرهگزیدین با الکل)  از محلول های آبی و مبتنی بر الکل پوویدون آیودین  (PI)  بهتر هستند.

درمان پیشگیرانه آنتی بیوتیکی سیستمیک جایگاهی ندارد:

پیشگیری آنتی بیوتیکب قبل از قرار دادن کاتتر وریدی مرکزی از راه پوست، استاندارد نیست.